De geschiedenis > Geschiedenis
Geschiedenis Oud Vossemeer
(1/1)
webmaster:
1511: In december 1511 overstroomden
een aantal polders en ook Vrijbergen.
1530/1532: de Hikkepolder overstroomd en wordt in
1561 weer herdijkt. Ook nog 4 andere polders
w.o. Nieuw-Kijkuit, nu Eendrachtspolder.
De Eendracht wordt door de stormvloed verwijd.
In 1532 had Vossemeer weinig schade.
Voor Reimerswaal is dit het begin van het einde.
Volgens sommige onderzoeken zouden de Roosevelts
afstammen van wezen die opgevoed werden op 't
Rosevelt en die afstamden van Reimerswaal o.a.
van de vroegere burgemeester van Reimerswaal
Piersz.
1548: Het dorp Vossemeer telt 16 huizen.
Frederik de Wit, 1555
1555:
Plannen van de ambachtsheren om de Eendracht af te dammen om zo hun gebied
tussen het eiland Tholen en Steenbergen in te kunnen polderen, worden in
opdracht van de landvoogdes opgeschort. De prins van Oranje (als heer van
Steenbergen) en de markies van Bergen op Zoom steunen de plannen. Maar ze houden
zich op de vlakte als de magistraat van de stad Tholen Hollandse en Vlaarnse
steden en zelfs de staten van Holland mobiliseert om bij de keizer te
protesteren Was dit plan verwezenlijkt, dan had de landkaart er in deze regio
beslist heel anders uitgezien.1557: Ter vervanging van de oude wordt een
nieuwe molen gebouwd. Deze is op zijn beurt in 1581 vervangen en datzelfde
gebeurt in 1690. In 1928 is deze houten standerdmolen De Vos definitief
afgebroken.
1561: herbedijking Hikkepolder
1567: De heren geven grondkavels uit voor de
stichting van het dorp Nieuw-Vossemeer,
waarschijnlijk in de polder Nieuw-Kijkuit,
nu Eendrachtspolder, zuidelijker dan nu dus. Na een
brand en overstroming in 1583 duurt de
herbedijking tot 1609. Drie jaar later wordt het
dorp op de huidige plek gesticht.
1569: De Vogelzangpolder bedijkt. Kort na 1567 is
er vanuit de Vogelzangpolderdijk een veer gesticht
als verbinding met het nieuwe dorp, de oude haven
werd door de bedijking afgesloten. Dit pontveer
blijft honderden jaren in stand,tot februari 1973.
1570: De Allerheiligenvloed van 1 november 1570
berokkende schade aan Nieuw Vosmeerse zijde en Hikke,
Karnemelkpot, Leguit, Oud-Kijkuit, Slabbekoorn
en Vogelsangpolder.
1573: De Spanjaarden verslaan bij het dorp het 700
man sterke leger van de gouverneur van Veem, die
een aanval op Bergen op Zoom in de zin heeft. De
Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) woedt volop. Het
Spaanse bolwerk op de Batterie, achter de in 1796
gestichte boerderij de Hikke
1576: Op 7 oktober steken
soldaten van de prins van Oranje het dorp in brand. Dit gaat geheel
verloren.
1577: Op 17 april kiest Tholen als laatste van de Zeeuwse steden
in de opstand de kant van de prins van Oranje. Het hele eiland volgt en de
reformatie verdringt vervolgens de rooms-katholieke godsdienst.
1583: Ooorlogsinudaties aan Nieuw-Vossemeers zijde.
1585: De polder Slabbekoorn overstroomd en de polders Oost- en West Vrijberghe overstroomd.
1615: Het
gilde Sint Sebastiaan wordt heropgerichtna een eerste bestaan van 1497 t/m 1594.
Er worden 33 ‘goede en eerlijke mannen’ beëdigd om het dorp en de heerljkheid te verdedigen.
Ieder van hen dient over twee bogen en een geweer te beschikken.
In 1658 wordt het gilde opgeheven en een schutterij gevormd die omstreeks 1710
verdwijnt.
Op het schilderij van st.Jan in het Ambachtsherenhuis is rechts het teken van
de schutterij, groen met een vos in het wit.
1631: Slag op de Slaak, vlakbij Oud
Vossemeer.Gewonnen door Marinus Hollare,vice admiraal van Zeeland (zie ook 1844)
1649: In 1613/1649 trekken de stamvaders van de
Amerikaanse Roosevelt families van het Roseveltnaar
Amerika.
Het Rosevelt is linksmidden !
Vergelijk met de hieronderstaande kaart.Het gebied van
Oud-Vossemeer en de plaats van het Rosevelt op een kaart van Hattinga,
1744.
Het gebied van Oud-Vossemeer en de plaats van
het Rosevelt vermeld op een detailkaart van Hattinga, 1744!
1663:
In het ambachtsherenhuis hangt ook dit portret, van Francois Manteau.
die volgens Delahaye 46 jaar predikant is geweest van 1619-1665.
Op het predikantenregister in de NHkerk staat 1611-1663.
1677: Dominee Bursius, die zich door het plegen
van tal van onregelmatigheden onbemind heeft gemaakt bij de inwoners, wordt door
de classis het preken verboden. Het jaar daarop wordt hij geschorst.
1682:
Op 26 januari woedt een geweldige storm waardoor veel polders overstromen. Ook
het dorp komt in het water te staan. Of er mensen verdronken zijn, is niet
overgeleverd.
De polders Hikke(de inspringing bij het gemaal is daarvan een gevolg en de zoute weel wat later de Weele heette), Kerke, Leguit, Oud-Kijkuit, Oud Vossemeer,Slabbekoorn, Vogelsang en West Vrijberghe overstroomd.
1711: Bij storm en onweer vallen er op 11 mei
verbazingwekkend grote hagelstenen.1712: Op 24 augustus plundert een
troep Franse soldaten het dorp en de stad Tholen en steekt deze gedeeltelijk in
brand. De Spaanse successie-oorlog woedt en die eindigt een jaar later met de
vrede van Utrecht.
1715: De polders Oost-Vrijberghe, Oud-Kijuit, Oud Vossemeer en Slabbekoorn overstroomd.
1720: De polders Leguit en Oud-Kijkuit overstroomd.
1721: De Hikke, Leguit, Oud Kijkuit en Slabbekoorn en Kerkepolder? waarin het dorp ligt, wordt overstroomd.
1736: Aanleg duiker in Hikkepolder (bij gemaal)
door J.W. van't Rosevelt, rentmeester/heer van
Oud-Vossemeer. Op de sluitsteen (zie ook 2005)
staat Eerste steen gelegd door J.W. Rosevelt,
onder de directie van W.E. Ferleman als dijkgraaf
en A. van der Schoor, L(eendert).Rosevelt en
G. van Dulmen als gezworenen.
Leendert (v)Rosevelt was toen burgemeester van
Oud Vossemeer.1760: Op 20 januari worden
in heel het eiland trillingen gevoeld van een aardbeving. Vier jaar eerder was
dat ook al het geval.
1750: De polder Nieuw-Vrijberghe overstroomd.
1766: Op liet grondgebied van Oud-Vossemeer staan
102 huizen. 12 barakken, 54 schuren en stallen en 26 boerderijen.1768: Het nieuwe rechthuis met gevangenis wordt in
gebruik genomen.
Het eerste rechtshuis stond tegenover de ingang
van de kerk.
Er komen echter allerlei gebreken
voor de dag, die op kosten van de aannemers
hersteld worden en daarom prijkt het jaartal 1771
op de voorgevel. Het gebouw is in 1954/1955
gerestaureerd. De aandeelhouders van de NV .
Ambachtsheerijkheid Oud- en Nieuw-Vossemeer en
Vrijberghe vergaderen er ieder jaar in juni.
In het ambachtsherenhuis het schilderij op de schouw
Justice (gerechtigheid)van Jacob Xavery
met rechtsboven Rosevelt wapen.
Een kopie van dit schilderij hangt ook in
het museum of Warm Springs,Georgia,USA
en het huis van Eleanor Roosevelt !
Ook een schilderij van Balthasar Beschey
1708-1776, allegorie op handel en voorspoed,
Hermes en Thaleia (Grieks)
Mercurius and Fortuna (Romeins)
1774: De
ambachtsheren kopen een deel van de in het noordwesten aan hun gebied grenzende
heerlijkheid Vrijberghe. De resterende delen verwerven ze in 1781 en 1845. Tot
1816 is Vrjberghe een zelfstandige gemeente, daarna wordt ze met Oud-Vossemeer
verenigd. Bovenop de dijk bij de boerderij de Krabbe stond het rechtshuis van Vrijberghe,
in de polders van Vrijberghe stonden wat arbeidershuisjes(1869) die tegen 1900
verdwenen zijn.
1781: In de nacht van 11 op 12 juni woedt een felle brand in het
dorp. Zeven huizen en twaalf grote en kleine schuren gaan in vlammen
op.
1766:Het dorp bestaat uit 150 huizen, een molen en 2 meestoven. het
telt 564 personen boven de 3 jaar.
1784: Uitgave over Oud- en Nieuw Vossemeer en
Vrijberghe door Jacob Ermerins, heer van
Oud-Vossemeer, onderdeel van een 8 delige serie.
1795 In februari worden vesting en eiland Tholen zonder slag of stoot
overgegeven aan de Fransen. De bezetting zal tot het voorjaar van 18l4 duren.
De burgerij stelt 7 (en in Nieuw-Vossemeer 4) tijdelijke afgevaardigden aan die
een door het volk benoemd dorpsbestuur installeren (alle zittende
functionarissen worden herbenoemd). Dit is een gevolg van de inval van de
Fransen, met hun ideeën van vrijheid, gelijkheid en broederschap. Predikant
J.W. de Bruyn en koopman G. v d Linde worden in april en mei namens de inwoners
afgevaardigd naar Middelburg, waar de representanten van het volk van Zeeland
vergaderen. In 1806 bereiken ambachtsheren en burgerij overeenstemming over de
verdeling van de eigendommen en middelen.1798: Oud-Vossemeer telt 876
inwoners.
1798 plm. Kijkje op smidsklokje,
Ambachtsherenhuis en links Roosevelthuis
1798: De
Johannes de Doperkerk, na de reformatie door de protestanten voor hun eredienst
in gebruik genomen, komt definitief aan de Ncderduits Gereformeerde gemeente.
Deze betaalt de rooms-katholieke gemeenschap daarvoor een schadevergoeding van
160 gulden en 13 stuivers. In 1834 wordt het gebouw aanzienlijk verbeterd en ook
in 1913/14 vindt een restauratie plaats.
1808:De polders Nieuw Vrijberghe, Oost-Vrijberghe, Oud-Kijkuit, Oud Vossemeer,Slabbekoorn, Vogelsang en West Vrijberghe overstroomd.
1809: Op zijn rondreis door
Brabant en Zeeland rijdt koning Lodewijk Napoleon op 5 mei door het dorp. Een
dag eerder is hij in Nieuw-Vossemeer en de koning besluit dit dorp bij Brabant
te voegen, gezien de ligging aan de oostkant van de Eendracht.
1812: Op 12
juni wordt in het dorp Jonkheer Eduard August Otto de Casembroot geboren, die
het brengt tot gouverneur (opvoeder) van de oudste zoon van koning Willem III.
Daarna is hij minister van oorlog (1859) en lid van de Raad van State (1862).
Hij overljdt in 1883 in Den Haag.
1825: De polder Slabbekoorn overstroomd.
1829: Het leesgezelschap Leeslust wordt opgericht.
Wordt opgeheven in 1988.
1832: Eerste kadasterale kaarten van Oud Vossemeer
1836: Op 30 mei wordt de eerste steen gelegd van
de nieuwe dorpsschool aan de Molenstraat (tot dan
werd school gehouden in een zijheuk van de
hervormde kerk). In 1883 wordt deze school
vernieuwd en in 1970 wordt de huidige Die
Heenetrechtschool in gebruik genomen.
1836: Een groep lidmaten scheidt zich af van de
hervormde gemeente.
Eerst zijn de bijeenkomsten in het huis van de Later,
metselaar, daarna in het huis aan 't veer links van
de weg naar de veerpont, daarna in de Blinden Hoek naast
't Ambachtsherenhuis.
Dit wordt de Kruisgemeente
(1850), later de Christelijk Gereformeerde Kerk
(1863) en uiteindelijk de Gereformeerde Kerk
(1892). Sinds 1851 kerkt men in de Molenstraat,
tot in 1877 een kerk wordt gebouwd in de
Hofstraat (die is in 1975 afgebroken en vervangen
door het huidige gebouw).
1841: De
rooms-katholieken, die tot dan in Nieuw-Vossemeer kerken, nemen op 16 december
een eigen kerk in gebruik aan de Dorpsweg.
1844: Op 9 februari wordt de
bedijking voltooid van de Holarepolder.(zie ook 1631)
1848: In de ochtend
van 19 oktober worden in het hele eiland schokken gevoeld van een
aardbeving.
1850: In de Hikkepolder wordt een tweede molen, De Jager,
gebouwd. In 1970 is deze aangekocht door De Hollandsche Molen. Zes jaar later is
de restauratie van de molen gereed.
1852: Op een gedeelte van het
Rammegors wordt de Van Haaftenpolder bedijkt.
1855: Op 29 juli wordt het
aanleggen aanbesteed van een grindweg tussen het dorp en de stad
Tholen.
1864: Meer dan 100 inwoners worden het slachtoffer van de pokken.
Van hen overleeft zo’n tien procent deze kwaal niet, waaronder 2
kinderen van de fanm. van Doorn. (zie 2005) Een veel dodelijker
cholera-epidemie laat twee jaar later het dorp praktisch ongemoeid.
1867:
De inwoners Pieter Mees en Wouter Moors melden zich als vrijwilliger aan voor
het leger van paus Pius IX (de zogenaamde zouaven), die zijn gebied wil
verdedigen tegen de eenheidsbeweging Italië. Twee Jaar later keren ze
ongedeerd terug in het dorp en in 1891 verleent een latere paus hen de bronzen
medaille Bene Merenti.
1870: Onder de naam Eendracht wordt een
rederijkerskamer opgericht Deze bestaat nu nog als toneelvereniging en is de
oudste vereniging van het dorp.
1877: Tussen de Joanna Mariapolder en
Vrijberghe polderen de ambachtsheren de Sluispolder in. Het is in het Thoolse
deel van de ambachtsheerljkheid de laatste polder die tot stand
komt.
1892: Uit de Gereformeerde Kerk maakt zich een groep los, die
uiteindelijk in 1946 aansluit bij de Chr. Geref. Kerken. Men kerkt in de
Molenstraat.
1899: Bij de achtste volkstelling worden 1976 inwoners geteld
in 395 huishoudens.
Navigatie
[0] Berichtenindex
Naar de volledige versie